Tarım, gıda ve yem üretimi ya da diğer ticari amaçlar için bitkilerin belirli tekniklerle yetiştirilmesi gerekmektedir. Süs bitkilerinden tarımsal mahsullere kadar her bir bitki üretimi için uygun teknik ve koşulların sağlanması oldukça önemlidir. Çünkü bitki üretim teknikleri, ciddiye alınması gereken süreçleri kapsar. Peki bitki üretimi nedir? Teknikleri nelerdir? Cevabı bu yazıda sizleri bekliyor.
Bitki Üretimi Nedir?
Bitki üretimi, insan gücünün yardımıyla sağlıklı ve verimli bir biçimde var olan bitkilerden yenilerinin üretilmesi işlemidir. Bitki üretimi için organik üretim yöntemleri de dahil olmak üzere çeşitli teknikler kullanılabilir. Bu süreç gerekli teknik bilgiyi gerektiren aşamalar içermektedir. Çünkü, doğru yöntemlerle üretilen bitkiler daha verimli ve sağlıklı olacağı gibi toprağa da zarar vermeyecektir.
Bitki Üretim Teknikleri Nelerdir?
Bitkilerde üretim teknikleri en temelde iki başlık altında değerlendirilmektedir. Bu üretim biçimleri ise şunlardır:
- Vejetatif üretim
- Generatif üretim
Vejetatif üretim, bir eşeysiz üretim yöntemi olup bitki parçalarından yararlanarak üretim gerçekleştirilmektedir. Generatif üretim ise eşeyli üretim yöntemidir. Generatif üretim yönteminde ise dişi ve erkek eşey hücreleri birleşmektedir.
Bitki Üretimi Nasıl Yapılır?
Bitki üretimi yapılırken daha fazla başvurulan yöntem vejetatif üretim yöntemidir. Vejetatif üretimin, kendi içerisinde bitki türlerine ve koşullara göre çeşitli yöntemi bulunmaktadır. Bu yöntemlerden oto-vejetatif olanlar şunlardır:
- Çelik yöntemi ile üretim
- Daldırma yöntemi ile üretim
- Soğan, yumru, stolon, rizom gibi gövdeler ile üretim
Hetero-vejetatif yöntemler (aşı ile üretim) ise şunlardır:
- Kalem aşısı ile üretim
- Göz aşısı ile üretim
Bunlara ek olarak doku kültürü ile üretim de bitki üretiminde kullanılan yöntemlerden biridir. Üretim yöntemlerinin kendi içerisinde çeşitlenmesinin nedeni bitkiye en çok uyum sağlayacak yöntemin geliştirilmeye çalışılmasıdır.
Çelik Yöntemi ile Üretim
Bir bitkinin vejetatif organlarının ana bitkiden kesilip başka bir yerde köklendirilmesine çelikleme veya çelikle üretim adı verilmektedir.
Bitki türlerine göre çelikle üreme yöntemi söz konusu olduğunda;
- Odunsu çelikler,
- Yarı odunsu çelikler,
- Yeşil çelikler biçiminde sınıflandırma yapılmaktadır. Her bir bitki bu sınıflandırmaya uygun biçimde yeniden üretilmektedir.
Daldırma Yöntemi ile Üretim
Daldırma yönteminde, yeni bitkinin ana bitki ile bağlantısı kesilmeden bir gövde parçası üzerinde köklerin oluşması sağlanmaktadır. Daldırma yöntemleri şunlardır:
- Adi ya da basit daldırma
- Bileşik veya yılankavi daldırma
- Hava daldırması
- Tepe daldırması
- Hendek daldırması
Bitki türüne ve biçimine göre bu yöntemlerden biri tercih edilebilir.
Soğan, Yumru, Stolon, Rizom gibi Gövdeler ile Üretim
Gövde ile üretim yöntemi ise şu alt yöntemleri kapsar:
- Soğan, yumru, rizom ile üretim
- Soğan pulları ile üretim
- Soğan tabanının kesilmesi ile üretim
Bitkinin türüne ve biçimine uygun olarak bu yöntemlerden birisi de uygulanabilmektedir.
Doku Kültürü ile Üretim
Bazı bitkiler doku kültürü yöntemi ile de üretilebilmektedir. Alt yöntemler ise kültür türüne bağlı olarak sınıflandırılmaktadır. Kültür türleri ise şunlardır:
- Embriyo kültürü
- Anter kültürü
- Kallus ve hücre kültürü
- Protoplast kültürü
- Meristem kültürü
Bu kültürler bitkilerin farklı bölümlerinden elde edilmektedir.