Bildiğiniz üzere, dünya genelinde fındık üretiminin büyük kısmı, ülkemizde yapılmaktadır. Özellikle Karadeniz bölgesi, fındığın dünyadaki kalbi olarak anılır. Bu bolluktan ötürü pek çok ülkeye ihracatı da yapılır. Bu anlamda ülkemizin en değerli tarım ürünlerinden biridir. Peki, fındık hangi mevsimde yetişir?
Dikim ve hasat sırasında olmazsa olmaz koşullar vardır. Bunlardan ilki, meyvenin dikileceği alanın ılıman ve nemli bir iklime sahip olmasıdır. Bölgenin yıllık sıcaklık ortalaması ise 16 derecenin üzerine çıkmamalıdır. Bununla birlikte bu meyve, soğuğa karşı pek dayanıklı değildir. Dikildiği alanda kış sıcaklığı -8’in altına düşmemelidir. Yaz mevsiminde ise sıcaklık, 36 dereceyi geçmemelidir. Merak ettiğiniz detayların tamamını içeriğimizi okuyarak öğrenebilirsiniz.
Fındık Nasıl Dikilir?
Kalsiyum ve magnezyum açısından oldukça zengin olan fındığın kendine has özel bir dikim tekniği vardır. Eğer doğru teknik ile dikilirse meyve büyük bir ağaç haline gelecektir. Bu sayede ağacın dallarından tonlarca ürün elde edilebilir. “Fındık nasıl dikilir?” sorusuna verilecek yetiştirme koşulları ve dikim için önerilen teknikler şunlardır:
- Meyveden en iyi verimi alabilmek için mutlaka fidan halinde dikilmelidir.
- Dikim işlemi geniş arazilerde yapılmalıdır.
- Ürünün daha iyi yetişmesi için fidanlar güney cepheye bakacak şekilde dikilmelidir. Bu sayede daha fazla verim alınacaktır.
- Dikilen toprağın ılık olması gerekir.
- Ürünün dikileceği toprak önceden gübrelenmelidir. Gübreli toprak, meyvenin daha çabuk büyümesini ve olgunlaşmasını sağlayacaktır.
- Fidanlar arasında boşluk bırakılarak dikim işlemi yapılmalıdır.
- Doğru mevsimde dikilmelidir. Dikim için en uygun mevsim sonbahar ve ilkbahar mevsimi arasıdır.
Fidan dikimi eğer ilkbaharda yapılacaksa, toprağın kar sularını emmiş olması gerekir. Çünkü bu meyve, sulak toprağı çok sever. Bunun yanında dere ve akarsu kenarları da tercih edilerek daha fazla ürün elde edilmesi sağlanır.
Fındık Nerede Yetişir?
“Fındık nerede yetişir?” sorusu, meyvenin ülkemizdeki yetiştirme alanları ile ilgili bilgi almak isteyen birçok kişinin merak ettiği bir konudur. Ülkemizde fındık üretimi denince akla ilk olarak Karadeniz bölgesinin yemyeşil köyleri ve yaylaları gelir. Karadeniz bölgesinden rekor ürün hasadı yapılır. Bölge, bu üretimle dünya genelinde tanınmaktadır. Yetiştirildiği şehirler ise şu şekilde sıralanabilir:
- Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan, Rize ve Trabzon
- Senelik ürün hasadının en fazla yapıldığı yer olan, Giresun’un Tirebolu ilçesi
- Keskin eğimli ve sulak toprakları ile bilinen, Artvin
- Batı Karadeniz bölgesinde önemli üretim miktarı ile bilinen; Samsun, Düzce, Bolu, Zonguldak ve Sakarya illeri
Görüldüğü gibi Karadeniz bölgesi, fındık üretiminde önemli bir paya sahiptir. İsmi geçen illerden dünya genelinin %64’lük kısmının ihtiyacı karşılanır. Bu, dünyadaki her 10 fındıktan 8’inin ülkemizde üretildiğini göstermektedir.
Fındık Yetişme Koşulları
Yetiştirme esnasında dikilen köklerin en az 60 cm derinlikte olması gerekir. Kayalık veya kalın toprağa sahip arazilerde, toprağın alt kısmı geçirimsiz ve killi ise bu bölgelerde yetiştirme yapılması önerilmemektedir. Aksi takdirde verim alınamaz.
Fındık yetişme koşulları içerisinde, verimli toprak seçimi de çok önemlidir. Humuslu, alüvyal, zengin mineralli ve geçirgen topraklar tercih edilmelidir. Toprağın asidik madde içermemesi ve ph değerinin 6-6,5 arasında olması gerekir. Ayrıca devamlı olarak taban suyuna dikkat edilmelidir. Taban suyu seviyesi çok yükseldiğinde drenaj yapılması önemli bir noktadır. Son olarak eğimli arazilerde teras oluşturulması en doğrusu olacaktır.
Fındık Hangi Mevsimde Yetişir?
Ürün hasadı, dikildiği yerin durumuna göre değişir. Meyvenin dikildiği alan deniz seviyesinden ne kadar yüksek ise hasadı da o kadar çabuk gerçekleşir. Hasatlar genel olarak ağustos başı ile sonu arasında gerçekleşir. Yani yetişen ürünün toplanma dönemi, yaz mevsimidir. Hasat öncesi yetişme kriterleri ise şu şekildedir:
- Kabuğunun sararması
- Meyvenin kabuk içinde oynamaya başlaması
- Kabuğu ile meyvenin kolayca ayrılması
- Ağacın dalları sallandığında meyvelerin %75’inin dökülmesi
Ürün yetiştikten sonra hasadın elle veya makine ile yapılması gerekir. Bazı bölgelerde meyve yetiştikten sonra yere düşmesi beklenir ve yerden toplanır. Toplanan meyveler yaklaşık 15 cm kalınlığında güneşe serilerek kurutulur. Kurutmadaki amaç, hasat edilen ürünün içerisindeki nem oranını azaltmaktır. Kurutma süresi yaklaşık 15-20 gün kadar sürer.
Ülkemizde yetişen ürünler, doğru zaman geldiğinde fabrikalar tarafından toplanır. Bu anlamda ürünün işleme sanayisi oldukça gelişmiştir. İleri teknolojik makineler sayesinde hasat sırasında insan gücü minimum seviyeye düşürülmüştür. Bunun yanında fabrikalarda olgunlaşmış ürünler tüm mikrobiyolojik testlerden geçilir. Daha sonra el değmeden paketlenir ve tüketiciye güvenli bir şekilde ulaştırılır.
Fındık Ne Zaman Toplanır?
Türkiye’de hasat zamanı, özellikle Karadeniz bölgesindeki illerde, insan hareketliliği artar. Şehirlerde yaşayan vatandaşlar, hasat için yayla ya da köylerine mevsimlik göç ederler. Bahsi geçen ürünün toplanma zamanı ise yaz mevsimidir. Bu süre içinde insanlar hem tatillerini hem de hasatlarını yaparlar.
Bir yıl boyunca dallarında büyüyüp olgunlaşan ürünler, bölgedeki çiftçiler için büyük bir gelir kaynağıdır. Çoğu kişi geçimini buradan sağlar. Ülkemizde fındık ağacı, dikildikten 5 sene sonra ürün vermeye başlar. Ürünleri toplarken şu yöntemler izlenmelidir:
- Dik ve yüksek eğimli arazilerde yetişen ürün, el ile toplanmalıdır. Çünkü dallardaki çotanaklar çok hassastır. Eğimli yerlere makine ve araç giremediği için insan gücü daha etkili olacaktır.
- El ile toplama yöntemi dışında makine ile toplama da yapılabilir. Bu, daha çok düz alanda bulunan ürün hasadında etkilidir. Makine ile toplama yöntemi zamandan tasarruf sağlar.
Makineler, vakumlu yapısı sayesinde daldaki ve yerdeki yetişen meyveleri geniş haznesine çeker. Bu işlem sırasında ağacın yaprakları toplama haznesinin içine girmemektedir.
Hasat için en ideal dönem yaz mevsiminin ortasıdır. Bu dönemde güneşin etkisi ile ürün tam olarak kurur. Hasat döneminde belirli aralıklar ile arazideki ağaçlar kontrol edilmelidir. Yaş fındık kalmayana kadar hasat devam eder. Ağustos ayının sonunda ise toplama işi neredeyse tamamen bitmiş olur.