Teknolojinin ilerlemesi diğer sosyal alanları etkilediği gibi tarım ve bitki yetiştiriciliğini de etkiler. Bitkinin büyümesi için sahip olduğu gereksinimlerden biri topraktır. Toprak; besin, oksijen alımı, gelişim ve büyüme gibi faktörlerde bitkileri desteklemektedir ancak aynı zamanda zahmetlidir. Toprak yerine aynı işlevselliğe sahip sıvı ya da katı besleyiciler kullanmaya topraksız tarım denir. Yazının devamında “Topraksız tarım nedir? Nasıl yapılır? Sağlıklı Mı?” sorularını yanıtlarını bulabilirsiniz.
Topraksız Tarım Nedir?
Ürünlerden elde edilen mahsullerin harcanan emeğin karşılığını vermiyor olması ve verimsizlik gibi faktörler, toprak kullanımının değiştirilmesi ile yapılan tarım şeklinin kullanışlı olduğu fikrini akıllara getirmektedir. Her topografya aynı verim düzeyine ya da yetiştirme koşullarına sahip değildir. Topraksız tarım bu durumu dengeleyecek bir çözüm üretir. “Topraksız tarım nasıl yapılır?” sorusuna 3 ana başlıkta cevap verilebilir:
- Hidroponik
- Aeroponik
- Akuaponik
Her üç teknik de toprak kullanılmadan bitki kökleri için uygun yaşama ve beslenme ortamını sağlamayı amaçlar. “Topraksız tarımda neler yetişir ya da verim sağlanması mümkün mü?” gibi düşünceler, tekniğin bilimsel olarak denenip test edilmesi ile beraber büyük ölçüde ortadan kalkmıştır.
Topraksız Tarım Nasıl Yapılır?
Saf besin çözeltileri, bitkilerin ihtiyacı olan her şeyi sağlamaktadır. “Topraksız tarım nerede yapılır?” sorusunun yanıtını yaygın yetiştirme yöntemlerinin ortak noktası olan sıvıda bulmak mümkündür. Doğru oranda ve kontrollü şekilde, genellikle bitki köklerinin sıvı içerisinde beslendiği yöntemler, su ve topraktan tasarruf ederek daha verimli bir tarım teknolojisi ortaya koyar. Bitki köklerinin su içerisinde filizlenmesini sağlayıp toprağa dikmekten farksız olan ve tüm yetiştirmeyi su içerisinde gerçekleştiren topraksız sistem, ürün verimliliğini de artırmaktadır.
Topraksız Tarım Sağlıklı Mı?
Küçük alanlarda bile yoğun verim sağlayan topraksız tarım, doğal tarım yöntemlerinde kullanılan gübre ve besin takviyesinden farksızdır. Doğal bileşenlerin yardımı ile bitkiler için gerekli takviyelerin yapıldığı bu yöntem, insan ve hayvan sağlığı için sağlıklı olmasının yanı sıra çevreyi korumak için de idealdir. Topraksız yetiştirme yapmanın tek riski üretim fazlalığına yol açmak olabilir. Bu sebeple, gerçekleşen üretimler yalnızca onaylı ve kontrollü olarak yapılır. Dolayısı ile üretim fazlalığı oluşması riski ve sağlıksız üretim olasılığı riski ortadan kalkmaktadır.
Topraksız Tarımda Hangi Ürünler Yetişir?
Ülkemiz çapında sıklıkla tüketilen meyve ve sebzelerin üretimi, topraksız tarım ile mümkündür. “Topraksız tarımda neler yetişir?” sorusunu cevaplamak adına şu örnekler verilebilir:
- Marul
- Domates
- Salatalık
- Dolmalık biber
Global çapta da denenen söz konusu yetiştirme yöntemi, çeşitli birçok ürünün az maliyetle çok miktarda yetiştirilmesini sağlamaktadır. “Meyve olarak topraksız tarım ile ne üretilir ve maliyeti nelerdir?” gibi sorulara çilek örneğini vermek mümkündür. Çekirdekten yetişen ve topraksız büyüyebilen çilek meyvesi, zahmetsiz ve ekonomik anlamda getirisi yüksek bir üründür.